'Bursa’nın Ayasofya’sı': Bursa Ulu Camii
Çekildiği Yer: Bursa Türkiye
Evliya Çelebi’nin ifadesiyle 'Bursa’nın Ayasofya’sı' olan Bursa Ulu Camii Bursa Ulu Cami, Niğbolu seferi sonunda Osmanlı Sultanı I. Bayazid tarafından yaptırıldı. Kitabesi olmamasına karşın, yapım tarihi 1399 olarak kabul ediliyor. Caminin açılışında ilk hutbeyi dönemin önemli mutasavvıflarından Somuncu Baba’ nın okuduğu bilinmekte. Somuncu baba caminin yapıldığı sıra buraya gelir işçilere hayrına somun dağıtırmış. Caminin yapıldığı yıllarda, burada ders vermek medrese hocaları için bir onurdı.Ancak
Yıldırım Bayezid’in Ankara Savaşında yenilip esir düşesiniden sonra Timur
tarafından işgal edilen Bursa zor dönemler geçirmişti. Daha sonraki Fetret
Devrinde Bursa, Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından 1413 yılında kuşatılarak cami
dış cephesine odunlar yığılarak yakılmaya çalışılmış. Cami, 1421 yılında tekrar
ibadete açılmış, 1517 yılında Yavuz Sultan Selim Mısır’ı feth edip hilafeti
Osmanlı'ya geçerdiği dönemde getirilen ilk Kabe-i şerif kapı örtüsü padişah
tarafından Bursa Ulu Cami’ye hediye edilmişti. 2215 metrekare alanı kaplayan
Ulu Cami, her biri dörder kubbeli 5 bölümden oluşuyor. Hemen hemen eşit
büyüklükteki 20 kubbesinin ortasındaki kubbe açık olarak yapılmış. Telle örtülü
bu orta kubbeden giren yağmur damlaları havuzda toplanır, ışık ise camiyi
aydınlatırdı. Günümüzde kubbe camekanla kaplı olduğunda yağmur suyu toplama
işlevini kaybetmiş ama aydınlatma görevi devam etmekte.
İçindeki şadırvan ve
duvarlarında yer alan dev boyutlardaki yazılar , Ulu Cami’nin kendine özgü
özellikleri. Günümüzde Ulu Cami’de 21 hattat tarafından yapılmış 45 levha, 87
duvar yazısı bulunmakta. Ulu Cami’nin Devaklı Abdülaziz oğlu Mehmet tarafından
yapılan taç kapısı, sert ceviz ağacından hiç çivi kullanılmadan yapılmış
minberindeki ağaç işçiliği birer şaheserdir. Minber, kainatı temsil eder.
Üzerine güneş sistemi kabartma bir formla işlenmiştir. Gezegenler, güneşe
uzaklıkları ve büyüklüklerinin oranları doğru olarak yerleştirilmiştir.
Mustafa Taşkın
