ÜRGÜP - SOBESOS ANTİK KENTİ
Ürgüp - Şahinefendi Köyü yakınındaki Sobesos Antik Kenti kalıntıları 2002 yılında bir rastlantı eseri
bulunduğunda önce Antik Kapadokya Krallığının başkenti olarak
düşünülse de bunu kanıtlayacak herhangi bir bilimsel temel bulunamamıştır. Ürgüp İlçe Merkezine 23 Km uzaklıkta bulunan
ve volkanik bir arazi üzerine kurulu Şahinefendi Köyü yakınlarında Kültür ve
Turizm Bakanlığı’nca başlatılan kazıları, Nevşehir Eski Eserleri ve Müzeleri
Sevenler Derneği ve Koç Allianz tarafından finanse edilmiştir. Antik çağda Swa
veya Swassa olan şehrin adı Roma ve Bizans döneminde Sobesos olarak anılmıştır.
Hemen yanındaki Şahinefendi Köyü ise Cumhuriyetin ilk dönemlerine kadar ,
Rumcada “Orta Alan” anlamına gelen Söveşe olarak anılmış, Cumhuriyet döneminde
Şahinefendi olarak değiştirilmiştir.
Nevşehir Müze Müdürlüğü tarafından 2002 – 2005 yılları
arasında yapılan kazı çalışmaları sonunda Sobesos Antik Kenti’ nin önemli
bölümleri ortaya çıkartılmıştır. Kazı
çalışmalarında en fazla ilgi çeken bölümler ise çeşitli renkli taşlardan yapılmış mozaiklerdir.Bu mozaiklerde
Sivastika, Haç ve Meander motifleri dikkat
çekicidir.
Ayrıca 400 m2 lik sütunlu ve mozaikli toplantı salonu,
kazılar sırasında içinde kefenle birlikte gömülü bir erkek cesedinin olduğu
Mezar Odası, hamam ve 6. Yüzyıla
tarihlenen bir şapel günyüzüne çıkartılmıştır.
Antik Kentin girişindeki açıklama
levhası ise ;
“Antik kaynaklarda Sobesos’ un, Tomissos (Taşkınpaşa köyü)
ile Soandos (Soğanlı köyü) arasında olduğu belirtilmekteydi. Lokal olarak
bakıldığında bugünkü Şahinefendi köyü olma olasılığı yüksekti. Ancak bugüne
kadar bu köyde Roma Dönemi’ ne ait hiçbir kalıntıya rastlanılmamıştı. Bu
nedenle araştırmacılar Sobesos şehrinin neresi olabileceği konusunda bir türlü
ortak bir görüşe sahip olamıyorlardı.
2002 yılında kaçak kazı yapanlar sayesinde hiç olmadık bir
yerde kentin izleri keşfedildi. Soğanlı vadisi’ nin başlangıç noktasında
yeralan Sobesos, stratejik açıdan son
derece güvenli ve verimli bir arazi üzerine kurulmuştur.
Bugün kentin idare merkezi ve hamam kompleksi tamamen açığa
çıkartılmış durumdadır. Her iki mekanda da iyi işçilik arz eden taban
mozaikleri tespit edildi. Bunun yanısıra bazı sivil mimarlık örnekleri de açığa
çıkarıldı. Ancak kentin sınırları henüz tam olarak tespit edilememiştir.”
Şeklindedir.
