Bir İpekyolu Kervansarayı; Sarıhan (Saruhan)
Kervansaraylar, Selçuklu devrinde büyük ticaret yolları
üzerine kurulmuş güvenli konaklama yerleridir. X.yüzyıl ortalarında artan
ticaret ve buna ilişkin olarak mesafelerin uzaması konaklalama ihtiyacını beraberinde
getirmiştir. Önceleri “Sultan Hanı” adı ile askeri karakol şeklinde düşünülen
korunaklı hanlar, ticari yol ağı üzerinde seyreden kervanların akşamları
konaklamaları ve ihtiyaçlarını gidermeleri için Kervansaray olarak inşa
edilmeye başlamıştır. O dönemde ticaret yolları üzerindeki yapılan pek çok Selçuklu eseri
kervansaraylar arasındaki uzaklık 40 Km.
asas alınarak saptanmıştır ki; bu uzaklık o dönemin ticari ulaşım aracı olan
develerin günlük 9 saatlik yürüme mesafesidir.
Sarıhan veya bilinen adı ile “Saruhan” da “İpek Yolu”
olarakta bilinen Selçuklu ticaret yolları üzerindeki önemli Kervansaraylardan
biridir. Avanos’ un 4 km güneydoğusunda
bulunan kervansaray, Nevşehir’ e 18 Km dir. 1249 yılında Selçuklu Sultanı İzzettin Keykavus döneminde yapılmış olup, Kayseri – Aksaray yol güzergahı üzerinde Doğu – Batı
bağlantısını sağlamaktadır.
13. Yüzyıl Selçuklu Mimari özelliğini taşıyan kervansaray
2000 m2’lik bir alan üzerine kurulmuştur. Sarı kesme taşlardan yapılmasından
dolayı “Saruhan” olarak adlandırılımıştır.
Görkemli ve büyük giriş kapısı
Selçuklu mimari özelliğinin güzel bir örneğidir. Yüksek duvarlı , üzeri açık
geniş avlu uzaklaradan gelen yorgun
kervanların ilk durdukları yer ve avunun orta yerinde bulunan su ve minik havuzdan
susuzluklarını giderdikleri yerdir. Bu geniş avludan başka sol tarafta sütunlu
yazlık odalar, sağ tarafta kışlık odalar vardır, ayrıca giriş kapısının
üzerinde, merdivenle çıkılan bir de küçük mescit yer alır. Hamam olarak
kullanılan oda sağ taraftaki kışlık odaların en sonunda bulunmaktadır.
Kervan mallarının muhafaza edildiği, ulaşım araçları olan at
ve develerin bağlanıp dinlendirildiği kapalı alan ise ana giriş kapısının yani
avlunun tam karşısındadır.
Zamanın yıpratıcı etkisiyle yok olma ile karşı karşıya kalan
Sarıhan 1991 yılında 49 yıllığına özel bir şirkete kiralanan Sarıhan
Kervansarayı restore edilerek orijinal
hali bozulmadan turizme kazandırılmıştır. Günümüzde Sarıhan
Kervansarayında özel organizasyonlar
yapılmaktadır.
